De wereld van de zoekmachines heeft een lange weg afgelegd sinds de begindagen van het internet. Van de eerste rudimentaire zoekmachine in 1990 tot de moderne zoekmachines van vandaag, de tijdlijn van zoekmachines is er een van constante evolutie en innovatie.
Wat is een zoekmachine?
Een zoekmachine is een computersysteem dat is ontworpen om je te helpen informatie te vinden op het internet. Zoekmachines zijn essentieel voor de manier waarop mensen het internet gebruiken. Een zoekmachine indexeert het internet, catalogiseert webpagina's en slaat de informatie op in een database.
Het doet dit door informatie over webpagina's te verwerken, inclusief hun inhoud en links naar andere pagina's, en vervolgens de webpagina's te rangschikken op basis van de waarschijnlijkheid dat ze overeenkomen met de door jou ingegeven zoekopdracht.
Om informatie over een bepaald onderwerp te vinden, geef je als gebruiker een zoekopdracht in bij de zoekmachine, die vervolgens de informatie uit haar database haalt en links terugstuurt naar webpagina's die relevant zijn voor je zoekopdracht.
Wat is het verschil tussen oude en moderne zoekmachines?
De technologie van zoekmachines heeft zich sinds de geboorte van het internet verder ontwikkeld.
Vroege zoekmachines
Vroege zoekmachines gebruikten eenvoudige algoritmen voor het matchen van trefwoorden om webpagina's te catalogiseren en te organiseren en waren beperkt tot op tekst gebaseerde zoekopdrachten.
Moderne zoekmachines
Moderne zoekmachines maken gebruik van meer geavanceerde technologieën, zoals kunstmatige intelligentie en machinaal leren, om resultaten te leveren die beter aansluiten bij de informatiebehoeften van gebruikers.
De eerste zoekmachines: Archie, Veronica, Jughead en WAIS
De eerste zoekmachine heette Archie. Hiermee konden gebruikers zoeken naar specifieke bestanden op universiteitsservers en FTP-servers. Veronica en Jughead waren twee andere vroege zoekmachines, maar die hielden het niet lang vol.
Het ontstaan van zoekmachine Archie
In 1989 stond het internet nog in de kinderschoenen. Een paar mensen begonnen echter al te beseffen dat het de potentie had om een veelgebruikte informatiebron te worden. Een van deze mensen was Alan Emtage, die werkte voor een zoek-en-vinddienst van de Universiteit van Californië, Berkeley.
In 1990 ontwikkelde hij een eenvoudige zoekmachine, Archie genaamd, waarmee gebruikers het internet konden doorzoeken en toegang kregen tot informatie die was opgeslagen op FTP-sites.
Het oorspronkelijke ontwerp van Archie was gebaseerd op het file-retrieval protocol dat wordt gebruikt om bestanden te downloaden van computers op afstand. Met dit protocol konden computers op afstand (destijds alleen toegankelijk voor universitaire onderzoekers) worden geïndexeerd en op naam worden doorzocht. Emtage paste hetzelfde protocol toe op het internet, waardoor het mogelijk werd alle FTP-sites die online beschikbaar waren te indexeren en te doorzoeken.
In die tijd was er geen gestandaardiseerd protocol voor toegang tot informatie op het internet, dus Archie was de enige manier waarop gebruikers informatie op FTP-sites konden vinden.
Zoekmachine WAIS
De WAIS (Wide Area Information Server) zoekmachine was het volgende grote ding in de begindagen van zoekmachines. Het gebruikte een vroeg soort kunstmatige intelligentie om resultaten te rangschikken.
De opkomst van het Web: AltaVista, Lycos en Excite
De grote doorbraak kwam in de jaren negentig toen mensen het World Wide Web vaker gingen gebruiken. Dit leidde tot een behoefte aan nieuwe zoekmachines die het groeiende aantal websites konden indexeren.
In de eerste jaren van de ontwikkeling van het internet nam de hoeveelheid informatie die online werd gedeeld snel toe. Tegen 1991 was de hoeveelheid informatie op het internet zo sterk toegenomen dat het voor gebruikers steeds moeilijker werd om de informatie te vinden die ze nodig hadden.
Dit probleem werd nog verergerd door het feit dat er geen standaardprotocol bestond voor het organiseren en raadplegen van deze informatie. De behoefte aan een verbeterd zoeksysteem werd steeds duidelijker.
Veel van de vroege zoekmachines maakten gebruik van systemen die gebaseerd waren op het concept van het hypertext-paradigma, dat in de jaren zestig door Ted Nelson werd ontwikkeld. Dit model hielp gebruikers snel relevante informatie te vinden door documenten aan andere documenten te koppelen. De hyperteksttechnologie was echter niet erg populair tot de komst van het World Wide Web.
Het Web vergrootte het potentieel van hypertekst enorm door hypertextlinks te combineren met de mogelijkheid om documenten over computers heen aan elkaar te koppelen. Het maakte het ook mogelijk om gemakkelijk documenten op het internet te publiceren met behulp van een systeem dat "hypertext markup language" (HTML) wordt genoemd.
De eerste grote zoekmachine die gebruik maakte van het World Wide Web was AltaVista, ontwikkeld door het bedrijf Digital Equipment Corporation. AltaVista werd snel gevolgd door de opkomst van Lycos, een populaire vroege zoekmachine die werd ontwikkeld met behulp van het World Wide Web.
AltaVista stopte te bestaan in 2013, na een overname door Yahoo!
Andere vroege zoekmachines, Excite en Northern Light (later Inktomi genoemd) maakte ook gebruik van het Web om gebruikers te helpen relevante informatie op het Internet te vinden. Excite was echter niet goed in het indexeren van websites en werd al gauw van de troon gestoten door nieuwere zoekmachines.
WebCrawler
De zoekmachine WebCrawler (1994). Is een van de oudste nog bestaande zoekmachines op het web. WebCrawler was de eerste webzoekmachine die zoeken in volledige tekst mogelijk maakte.
In 1996 was de tweede meest bezochte website op het internet in februari 1996, maar het aantal bezoekers daalde snel onder concurrerende zoekmachines en directories zoals Yahoo!, Infoseek, Lycos, en Excite.
Yahoo!
Yahoo! werd in 1995 opgericht door Jerry Yang en David Filo.
Aanvankelijk was Yahoo! geen zoekmachine, maar eerder een directory van websites die door menselijke redacteuren was georganiseerd. Gebruikers konden door de directory bladeren om websites over een bepaald onderwerp te vinden, of ze konden de zoekbalk gebruiken om websites te vinden die aan specifieke trefwoorden voldeden.
Naarmate het internet groeide, begon Yahoo! meer zoekfuncties toe te voegen en ontwikkelde uiteindelijk zijn eigen zoekmachine.
Tegenwoordig wordt Yahoo! Search aangedreven door de zoekmachine Bing, die eigendom is van Microsoft. Naast zoeken biedt Yahoo! een reeks diensten aan, waaronder e-mail, nieuws en online reclame.
De geboorte van Google: De visie van Larry Page en Sergey Brin
Google (1997), een van de populairste zoekmachines ter wereld, werd eind jaren negentig ontwikkeld door Larry Page en Sergey Brin. Deze twee studenten van de Stanford University creëerden een zoekmachine die hypertext mark-up language (HTML) gebruikte om het groeiende aantal websites op internet te indexeren.
Google's algoritme voor het rangschikken van websites was gebaseerd op het aantal links naar een website. Destijds dachten veel mensen dat het gebruik van links tot veel spam zou leiden. Het algoritme van Google slaagde er echter in de hoeveelheid spam te verminderen.
De zoekmachine werd genoemd naar de wiskundige term "googol", die verwijst naar een 1 gevolgd door 100 nullen. De makers zeiden dat ze geïnspireerd waren door de "exacte en ware" aard van het woord googol. De oprichters van Google legden later uit dat hun software was ontworpen om dezelfde "exacte en ware" resultaten te produceren als de wiskundige term.
De servers van Google gebruikten ook een technologie genaamd "PageRank" om websites te rangschikken op basis van relevantie. De zoekmachine bevatte ook functies als "AdWords" en "AdSense" om gebruikers relevante advertenties te tonen.
Google Adwords heet tegenwoordig Google Ads
Eind jaren negentig en begin jaren 2000 werd Google een van de populairste zoekmachines. Dit kwam deels door het eenvoudige ontwerp en de kwaliteit van de resultaten. Het was ook de eerste zoekmachine die vertaalde versies van haar dienst aanbod.
Dit maakte het populair bij niet-Engelstaligen over de hele wereld. Google's belangrijkste bron van inkomsten was echter de verkoop van advertenties. Door de groeiende populariteit van de dienst werd het al snel de belangrijkste zoekmachine in de Verenigde Staten.
Google's dominantie versus zoekmachines Yahoo en Bing
De populariteit van Google groeide snel. In 2002 bereikte de zoekmachine een mijlpaal toen het Yahoo! (1994) overtrof, wat betreft het aantal dagelijkse zoekopdrachten. Op dat moment was Yahoo! de grootste zoekmachine in de Verenigde Staten.
In 2004 was Google de belangrijkste zoekmachine ter wereld geworden Het succes van Google werd echter bedreigd door de opkomst van andere zoekmachines. Met name Microsofts Bing (2009) vormden een serieuze uitdaging voor Google. Dit kwam deels doordat deze zoekmachine functies had die gebruikers aansprak. Zo was de zoekfunctie voor afbeeldingen van Bing erg populair.
Google kon zijn voorsprong op de markt echter behouden door zijn eigen service te verbeteren. Google voegde bijvoorbeeld een functie toe die "Google Instant" heette en vrijwel onmiddellijk zoekresultaten toonde. Deze functie sprak gebruikers aan die vonden dat andere zoekmachines tijd nodig hadden om resultaten te tonen.
De onthullingen van Edward Snowden
De populariteit van Google daalde licht nadat Edward Snowden onthulde dat de National Security Agency (NSA) de online activiteiten van mensen in de gaten hield. Dit leidde tot een daling van het aantal mensen dat Google gebruikte.
Bing van Microsoft
Bing is een zoekmachine die in 2009 door Microsoft werd gelanceerd. Het is ontworpen om te concurreren met Google en biedt een reeks functies en diensten die vergelijkbaar zijn met die van Google, waaronder zoeken op het web, zoeken op afbeeldingen, zoeken op video en zoeken op kaarten.
Andere belangrijke zoekmachines
DuckDuckGo
DuckDuckGo is een zoekmachine die in 2008 werd opgericht door Gabriel Weinberg. Weinberg startte DuckDuckGo als reactie op de groeiende bezorgdheid over online privacy en het bijhouden van de zoekgeschiedenis van gebruikers door grote zoekmachines als Google.
DuckDuckGo is ontworpen om de privacy van gebruikers te beschermen door geen persoonlijke informatie over zijn gebruikers te verzamelen of te delen. Het toont ook geen gepersonaliseerde zoekresultaten, wat betekent dat alle gebruikers dezelfde zoekresultaten zien voor een bepaalde zoekopdracht. Bovendien blokkeert DuckDuckGo tracking cookies en gebruikt het andere privacyverbeterende technologieën om de gegevens van gebruikers te beschermen.
Sinds de lancering heeft DuckDuckGo een reputatie opgebouwd als privacygericht alternatief voor grote zoekmachines als Google. Het is in populariteit gegroeid en verwerkt nu een aanzienlijk deel van het zoekverkeer op het internet.
Baidu
Baidu is een Chinese zoekmachine. Baidu werd in 2000 opgericht door Robin Li en Eric Xu.
In 1996, nog voor de lancering van zoekmachine Baidu, ontwikkelde Robin Li het RankDex site-scoring algoritme voor de ranking van zoekmachine resultaten pagina's.
Gelanceerd in 1996, was RankDex de eerste zoekmachine die hyperlinks gebruikte om de kwaliteit van websites die het indexeerde te meten. Li noemde zijn zoekmechanisme "linkanalyse", waarbij de populariteit van een website werd gerangschikt op basis van het aantal andere sites dat ernaar linkte.
Het was een voorloper van het soortgelijke PageRank-algoritme dat Google twee jaar later in 1998 gebruikte. Google-oprichter Larry Page verwees naar Li's werk als een citaat in enkele van zijn Amerikaanse patenten voor PageRank.
Li gebruikte zijn RankDex-technologie later voor de zoekmachine Baidu (2000).
De toekomst van zoekmachines
De toekomst van zoekmachines zal steeds meer bepaald worden door het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI).
Ook de manier waarop gezocht wordt naar informatie, verandert en zal blijvend een impact hebben op hoe zoekmachines veranderen.
AI kan zoekmachines helpen nieuwe informatie te ontdekken en menselijke taal beter te begrijpen. Het kan zoekmachines ook helpen resultaten beter te rangschikken. Dit betekent dat de manier waarop mensen informatie vinden met zoekmachines aan het veranderen is en zal blijven veranderen.
