Wat zijn soft skills?

Velen denken dat deze term gelijk staat aan communicatieve vaardigheden zoals helder communiceren en goed kunnen luisteren. Maar het is zoveel meer dan dat. Ook vlot samenwerken in team, het werk kunnen plannen en organiseren, je tijd goed beheren, collega’s voor je ideeën winnen en niet panikeren bij een conflict behoren tot de ‘soft’ vaardigheden.

Wat valt er allemaal onder ‘soft skills’? Een uitvoerig overzicht vind je hier.

Eén rode draad: soft skills hebben altijd met mensen te maken. Hoe ze zelf en met elkaar functioneren op de werkvloer. Vandaar ook de veel gebruikte termen ‘personal skills’ en ‘people skills’.

Soft skills op de werkvloer.

De meeste soft skills beschrijven jouw vermogen om met jezelf, met anderen en met je werk om te gaan. Bedrijven hechten er belang aan omdat je soft skills veel vertellen over de manier waarop je jouw werk zal doen.

Ben jij chaotisch of georganiseerd? Detaillistisch of conceptueel? Eerder volgzaam of ondernemend? Een teamplayer of individualistisch? Constructief of cynisch?

Er gaapt een grote kloof tussen wat werkgevers belangrijk vinden en hoe de jongere werknemers dat zelf inschatten

Vincent Vandenameele - Vormingsfonds voor Uitzendkrachten

Jouw diploma, ervaring en technische vaardigheden zijn natuurlijk belangrijk, maar het zijn je soft skills die het verschil maken.

Hoe bekijkt ‘the boss’ het?

Het vacatureplatform Jobat peilde naar welke soft skills het meest gewaardeerd worden door rekruters wanneer ze kandidaten beoordelen.

Soft skills vs hard skills

Wat is het verschil met 'hard skills'? Hard skills - de kennis en kunde die je nodig hebt voor je job - zijn meestal in cijfers uit te drukken. Het cijfer op je diploma, de score op je kwalificatietest en zelfs de scores op taalkennis zijn objectieve parameters. Leiderschap, teamspirit en stressbestendigheid meten, dat is iets minder evident. Gewoonweg, omdat die skills subjectiever zijn. Hoewel het zeker niet ondenkbaar is. Niveau B2 voor feedback geven en ontvangen, C2 voor cool bewaren onder alle omstandigheden: waarom niet?

Ze onderscheiden jou van anderen.

Elk jaar komen er talloze afgestudeerden met exact hetzelfde diploma en ongeveer dezelfde studieresultaten op de arbeidsmarkt. Waarom wordt kandidaat X geselecteerd voor job Y? De kans is groot dat zijn soft skills het verschil maakten. Soft skills zijn een differentiator. Je kent toch ook mensen die over alle vaardigheden voor een functie beschikken maar de job aan hun neus zien voorbijgaan? Omdat zij de potentiële werkgever niet konden overtuigen van hun hard skills? Het bewijst wel hoe nauw ‘hard’ en ‘soft’ met elkaar verbonden zijn. Soft skills geven je hard skills pas echt value.

Sollicitatietip: Denk goed na welke kwaliteiten jou typeren en staaf ze met een concreet voorbeeld. Verglijd niet in clichés zoals bruggenbouwer, resultaat-georiënteerd en gepassioneerd. En lieg nooit.

Ze bepalen je ‘cultural fit’ met het bedrijf

In elk bedrijf ligt het accent op bepaalde soft skills. Dat kan enorm verschillen van bedrijf tot bedrijf. Het zijn jouw soft skills die bepalen hoe goed de ‘cultural fit’ is tussen jou en het bedrijf. Die ‘match’ wordt alsmaar belangrijker, want de bedrijfswereld vandaag is interpersoonlijk.

Wat betekent dit precies? Door de digitalisering is de focus verschoven naar de menselijke aspecten van een job, alles wat niet geautomatiseerd kan worden. Klantgerichtheid, creativiteit, kritisch inzicht... zijn broodnodige skills in bedrijven die ook in de toekomst willen meespelen. Daarom tillen ze zo zwaar aan het belang van deze interpersoonlijke eigenschappen. Ze zijn een vereiste voor succesvolle klantrelaties.

Je kan ze trainen en ontwikkelen

‘Hard skills’, een diploma en technische vaardigheden zijn de basis om een bepaalde functie te kunnen vervullen. Je kan ze leren en de opgedane kennis kan objectief gemeten worden. Een diploma is belangrijk, het soort diploma iets minder. Je hoeft geen informatica te studeren om in een IT-bedrijf te gaan werken. En mensen met een diploma fysica kunnen een uitstekende Business Developer worden. De hard skills die je voor een job nodig hebt, worden steeds meer ‘on the job’ aangeleerd. Maar daar heb je wel een sterk leervermogen voor nodig, en dat ontwikkel je op de schoolbanken.

Voor ‘soft skills’ is studeren iets minder evident. Of geloof jij in de mogelijkheid van een Masteropleiding Emotionele intelligentie of een postgraduaat Flexibiliteit? Zijn soft skills dan een kwestie van ‘je hébt het of je hebt het niet’? Integendeel. Er zijn maar weinig soft skills waarin je niet (veel) beter kunt worden met motivatie, doorzettingsvermogen en training.

Tijdens een sollicitatiegesprek wordt vaak vooral naar je leervermogen en je passie gekeken: twee broodnodige skills om snel nieuwe hard skills aan te leren.

Je wordt erop beoordeeld en geëvalueerd

Een Business Developer die drie dagen aarzelt voor hij een prospect durft te bellen, zal het wellicht niet ver schoppen op de commerciële ladder. Communicatieve vaardigheden zijn in dit geval een must. Maar dat geldt (meer en meer) voor de meeste functies. Zelfs voor super specialistische technische materie gaat je geekiness best samen met je skill om het waarom van bepaalde ingrepen goed uitgelegd te krijgen.  

In a high-IQ job pool, soft skills like discipline, drive and empathy mark those who emerge as outstanding.

Daniel Goleman - wetenschapsjournalist

Sommige soft skills worden belangrijker naarmate je hoger in de bedrijfshiërarchie komt. Leiderschap, anderen kunnen begeesteren, je cool bewaren: mooi voor een werknemer, onmisbaar voor een leidinggevende. Sommige soft skills zijn ook cruciaal voor de klant. Geen detail in internettijden waarin customer service steeds meer hét verschil maakt.

Los daarvan zijn soft skills altijd goed voor je ‘employability’. Met getrainde sociale vaardigheden blijf je levenslang gewapend voor alle veranderingen op je carrièrepad.

Intelligence is the ability to adapt to change

Stephen Hawking - wetenschapper

Ze bepalen je financieel succes tijdens je carrière.

Wist je dat… naar schatting 85% van je financieel succes afhangt van je soft skills: je communicatiestijl, hoe je in team werkt, de mate waarin je initiatief neemt, hoe je omgaat met verandering, … Dit heeft veel meer invloed op je carrière dan je technische vaardigheden. Als dat geen doorslaggevend argument is om je soft skills te trainen!

Scherp je soft skills ook buiten de job aan.

Bij dit alles zouden we bijna vergeten dat er nog leven is naast de job. Wel, het goede nieuws is dat je die soft skills ook op veel andere terreinen dan de job kunt aanscherpen. Soft skills ontwikkelen doe je sneller in groep en in de praktijk dan in je eentje. Wie dus actief is in de jeugdbeweging, sportclub, vrijwilligerswerking ... heeft doorheen de jaren ongetwijfeld al een behoorlijke soft skill sixpack ontwikkeld.

In welke soft skills blink ik uit?

Zoals gezegd is de long list van soft skills heel uitvoerig. In de praktijk zijn er een 15-tal die vaak bij rekrutering gehanteerd worden. Ontdek welke soft skills uit deze lijst bij jou passen.

Hoe zet ik soft skills op mijn cv?

Weet je welke soft skills jij in je mars hebt? Dan is het tijd voor de volgende stap: ze integreren in je cv. Maar wel op een manier dat ze hun effect niet missen. Dus liefst altijd met een concreet voorbeeld erbij. Stel: je wilt solliciteren. Probleem: je hebt nog niet zoveel ervaring om mee uit te pakken. Hoe maak je je soft skills op de werkvloer ‘hard’?

Wacht eens even, je hebt wel al gewerkt als jobstudent in een elektrozaak...

Twee manieren om dit in je cv op te nemen. Welke zal het beste werken, denk je?

Het eerste voorbeeld is kort, bondig en bescheiden. Daar is veel voor te zeggen, maar echte meerwaarde komt er niet uit. In het tweede voorbeeld ligt de focus op soft skills zoals: teamwork, oog voor detail, werkethos, flexibiliteit en organisatietalent. De rekruteerder kan meteen zien welke nuttige ervaring je hebt en wat jouw persoonlijke bijdrage was tot succes.

Ook de manier waarop je je cv layout kan je soft skills duidelijk in de kijker zetten - of niet.

Tip: gebruik een hybride cv, met ervaring, opleiding en hard skills in het midden en een aparte (linker)kolom voor relevante persoonlijke info en - inderdaad - je soft skills.

Hoe meer soft skills, hoe beter? Kijk uit voor die valkuil.

• Highlight enkel de soft skills die relevant zijn voor de job én het bedrijf waar je solliciteert. Vooraf wat researchen, dus.

• Lieg nooit. Iedereen beweert gedreven, flexibel en een diehard teamplayer te zijn. Vermeld alleen wat echt (bewezen) op jou van toepassing is en wat je onderscheidt. Want de kans is groot dat ze jou uitgerekend daarover op de rooster zullen leggen. Val je door de mand, dan mag je die droomjob vaarwel wuiven.

• Voeg een overzicht van soft skills toe en zet er altijd een voorbeeld bij. Zeg niet ‘sterke teamplayer’, maar wel ‘In de volleybalploeg en tijdens een aantal projecten in mijn opleiding heb ik geleerd om in groep samen naar een doel toe te werken.’

•  

Sollicitatietip: Vermeld je soft skills, maar maak duidelijk dat je nog veel te leren hebt. Dat getuigt van zelfinzicht. Jezelf 5 sterren op leiderschap geven is echt not done.

Hoe train je jouw soft skills?

We vertelden het al: soft skills kan je bij jezelf ontwikkelen. Een kwestie van motivatie, doorzettingsvermogen en training. Klinkt dat moeilijk? De eerste stap is dat alvast niét.

Inzicht krijgen in je eigen ‘groeipunten’ en daar iets willen aan doen is al een goed begin. Alles start met je mindset. Je kan bij de pakken blijven zitten - “ik bén nu eenmaal zo niet” - of je kan eraan beginnen, omdat je weet wat je doel is en hoe je dat wilt bereiken.

Skills Town, de grootste online opleider van Nederland, heeft een interessant aanbod aan gratis webinars. Neem hier een kijkje in het programma.

Krijgt je leerlust sneller een boost van Youtube en blogs? Check dan (bijvoorbeeld) eens: Gary Vaynerchuk zijn videos en de website van Suman Kher.

LinkedIn Learning maak een premium LinkedIn account aan, dan krijg je toegang tot een ruim aanbod aan online cursussen. Als extraatje erbovenop krijg je job insights.

Ook persoonlijke coaching en mentoring zijn mogelijk via het internet. Een aanbod dat je zeker eens moet verkennen, zoals in dit overzicht van 8 handige tools waarmee je je soft skills ontwikkelt.

Vergeet niet dat ook andere starters en vakgenoten je online kunnen helpen bij het ontwikkelen van je soft skills. Bijvoorbeeld? Op Interpersonal Stack Exchange kan je raad vragen aan anderen over topics als beleefd overkomen, nee zeggen, gênante situaties aankunnen, ...

Shortcuts door de bib.

Lees je niet graag (dikke) boeken over het ontwikkelen van je persoonlijke vaardigheden? Dan is Blinkist een aanrader. Met deze tool ontdek je de belangrijkste boodschap uit heel wat ontwikkel- en managementboeken. Je vindt er telkens een samenvatting, maar je kan het ook als podcast beluisteren.

Meer visueel ingesteld? Dan komen deze videosamenvattingen als geroepen. Je ziet het: ook voor jou zit er wel iets leerrijks in het grote aanbod.

Soft skills, duidelijk niet voor softies.

Geen twijfel mogelijk: wil je je ambities realiseren, dan zal je ook je soft skills goed moeten kennen én inzetten. Dat is ook dé reden waarom Planet Talent er een punt van maakt, jouw soft skills bij te spijkeren. Als je kiest om je carrière te starten bij Planet Talent.